Mag je alle soorten vis eten als je zwanger bent? Nee, helaas niet. Voedingsdeskundige Sharon Looyen vertelt welke soorten vis je beter kunt laten staan.
Helaas kun je tijdens je zwangerschap niet alle vissoorten eten. Zeker rauwe vis kun je beter helemaal vermijden. Als de vis goed verhit is, dan kun je deze meestal gewoon eten. Door verhitting worden schadelijke virussen en bacteriën, zoals listeria, gedood. Natuurlijk is vis gezond en zelfs aan te raden om regelmatig te eten tijdens de zwangerschap, maar eet het wel met mate. Niet meer dan één keer per week. De zee is vervuild door dioxines en zware metalen, die ook in de vis terechtkomen. Het Voedingscentrum adviseert om één keer per week vette vis te eten als je zwanger bent, zoals zalm bokking en sardines.

Welke vis mag je niet eten tijdens je zwangerschap?

Je mag bijna alle vis eten als je zwanger bent, als het goed verhit is. Je moet eigenlijk vooral oppassen met rauwe en voorverpakte vis. De volgende soorten kun je beter niet eten:

• Rauwe vis: tonijn, sushi, kaviaar, haring
• Rauwe schaal- en schelpdieren: rauwe kreeft (zeekreeft, hoornkreeft, langoustine en rivierkreeft), garnalen (Hollandse en Noorse, kleine Aziatische en grote tropische garnalen, die ook bekend zijn als gamba’s), krab, mosselen, oesters, sint-jakobsschelpen en kokkels.
• Gerookte, vacuümverpakte vis: zoals gerookte zalm, paling, forel en makreel.
• Roofvissen: zoals zwaardvis, snoekbaars, haai, koningsmakreel en verse tonijn

Rauwe vis tijdens je zwangerschap

Eet liever geen rauwe vis als je zwanger bent. Oftewel vis die niet verhit is geweest. Er is namelijk een kans dat rauwe vis de listeriabacterie bevat. Deze bacterie is schadelijk voor je baby. Raak je tijdens je zwangerschap besmet met deze bacterie, dan kun je een miskraam krijgen. Vermijd dus rauwe of onvoldoende gebakken vis of visgerechten.

Haring

Als je zwanger bent, kun je beter geen zoute haring eten (oftewel maatjesharing of Hollandse Nieuwe). Bij rauwe vis bestaat het risico op een voedselinfectie. Uit recent onderzoek blijkt dat listeria nog weleens voorkomt in rauwe zoute haring, ook bij de visboer. Haring zelf thuis goed verhitten en dan eten, kan wel. Sterker nog, het is heel gezond voor zowel jou als voor je baby. Voor je kind dragen de gezonde vetten bij aan een goede ontwikkeling van de hersenen en het zenuwstelsel. En het eten van vis beschermt jou tegen hart- en vaatziekten, blijkt uit onderzoek van de Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA). Deze gezonde voordelen gelden overigens voor alle vissoorten.

Schaal en schelpdieren tijdens je zwangerschap

Rauwe schaal- en schelpdieren kun je beter niet eten als je zwanger bent. Vermijd liever rauwe kreeft, garnalen, gamba’s, scampi, krab, rivierkreeftjes, mosselen, oesters, coquilles (sint-jakobsschelpen) en kokkels. Zijn de schaal- en schelpdieren goed verhit, zoals in paella, dan kun je ze wel eten.

Gerookte vis tijdens je zwangerschap

Gerookte, vacuümverpakte vis zoals gerookte zalm, paling en makreel, kan de listeriabacterie bevatten. Het gevaar zit in de verpakking: de listeria kan zich daarin door het lange bewaren vermenigvuldigen tot gevaarlijke hoeveelheden. Vers gerookte vis van de visboer kun je wel eten, maar het is verstandig navraag te doen wanneer de vis is gerookt en hoe hij is bewaard. Als je gerookte vis gebruikt in een warm gerecht kan het geen kwaad, omdat verhitting de bacterie onschadelijk maakt. Zonder verhitting, is gerookte verpakte zalm dus echt geen goed idee als je zwanger bent. Wanneer je de vis verhit (tot 85 graden), gaat de listeriabacterie dood.

Roofvissen tijdens je zwangerschap

Roofvissen, zoals zwaardvis, snoekbaars, haai, koningsmakreel en verse tonijn mag je niet eten als je zwanger bent. ook niet als de vis uit blik komt. Deze vissen bevatten veel kwik en dioxines en deze stoffen zijn slecht voor de ontwikkeling van de baby.

Paling tijdens je zwangerschap

In wilde paling kunnen zware metalen en dioxines zitten. Het meest actuele advies luidt dan ook: helemaal geen paling als je zwanger bent. Ook niet uit blik of gerookt.

Welke vis mag je wel eten tijdens je zwangerschap?

Gelukkig mag je veel soorten vis wel gewoon eten als je zwanger bent. Je kan de volgende vis zonder zorgen eten: garnalen, kabeljauw, krab, kreeft, mosselen indien vers en hygiënisch verwerkt, schelvis, schol, zalm uit blik en verse zalm.
Het is goed om (goed doorbakken) vette vis te eten, zoals zalm, bokking en sardines. Het liefst één keer per week. Vette vis bevat cervonzuur, een belangrijke bouwsteen voor de hersenen en het netvlies van je baby.
Essentiële vetzuren zoals linolzuur en alfa-linoleenzuur spelen een cruciale rol bij de hersenontwikkeling die vooral tijdens de laatste drie maanden van de zwangerschap en tijdens de eerste levensjaren plaatsvindt. Deze vetzuren kunnen niet in het lichaam aangemaakt worden en moeten dus via de voeding opgenomen worden.
Alfa-linoleenzuur (n-3 vetzuur) wordt in het moederlichaam omgezet tot cervonzuur, één van de belangrijkste bouwstenen van de hersencellen. Uit een Nederlandse studie bij zwangere vrouwen blijkt dat het evenwicht tussen de inname van linolzuur en alfa-linoleenzuur niet in balans is, vermoedelijk omwille van een te geringe inname van alfa-linoleenzuur. Of dit gevolgen heeft voor de latere ontwikkeling van het kind moet nog verder onderzocht worden. Intussen wordt aangeraden om meer alfa-linoleenzuur op te nemen via groene groenten (vooral postelein), lijnzaad, lijnzaad- en raapzaadolie (alfa-linoleenzuur) en vette vis (cervonzuur).

Vette vis tijdens je zwangerschap

Vette vis, zoals zalm, bokkingen sardines is heel gezond. Het is goed om te eten vanwege gezonde vetten, maar eet het als je zwanger bent niet vaker dan één keer per week, in verband met dioxines (schadelijke stoffen die in alle vis voorkomen). Verhit vette vis altijd door en door.

Mosselen tijdens je zwangerschap

Het wordt nogal eens gezegd dat mosselen gevaarlijk zijn voor zwangeren. Dat is niet altijd waar. Vaak genoeg kun je mosselen gewoon eten. Voorverpakte mosselen uit de supermarkt en rauwe mosselen kun je inderdaad beter mijden. Maar verse gekookte mosselen, kun je gewoon eten tijdens je zwangerschap. Mosselen zijn zelfs gezond, omdat ze veel ijzer en magnesium bevatten. Het hoge magnesiumgehalte is goed voor de opname van calcium en vitamine D, wat de kans op een open ruggetje bij je baby kan verminderen. Daarnaast werkt magnesium heel goed bij spierkrampen of rusteloze benen. Eet het liefst geen mosselen die in vervuild water zijn gekweekt. Door het koken worden eventuele bacteriën en virussen gedood, alleen rauwe en onvoldoende gegaarde mosselen vormen daardoor een risico.

Garnalen tijdens je zwangerschap

Garnalen, gamba’s en Hollandse garnalen kun je gewoon eten als je zwanger bent, mits ze voldoende zijn verhit. Garnalen vallen onder de schaaldieren en rauw kun je ze dus beter niet nemen. Overigens zijn garnalen die in de supermarkt verkrijgbaar zijn, meestal al gekookt. Het is aan te raden om gekookte en voorverpakte garnalen niet te lang te bewaren en na aankoop gelijk op te eten. Het is extra veilig om ze van te voren te verhitten.

Vis uit blik

Je kunt beter geen vis uit blik eten. Eerder werd gedacht dat hier minder kwik in zou zitten, maar volgens de nieuwste inzichten is dat niet het geval.

Sushi en zwanger

Veel vrouwen vinden het jammer dat ze geen sushi mogen eten tijdens hun zwangerschap. Gelukkig is dat niet helemaal waar. Voor sushi geldt hetzelfde als voor alle vis: als het heel vers is kun je het eten. Weet je dat niet zeker, dan kun je rauwe vis inderdaad beter mijden. Goed nieuws: sushi met gekookte vis, surimi sticks, ei, avocado en groenten mag wel.
Uiteindelijk beslis je zelf wat je wel en niet wilt eten tijdens je zwangerschap. Het is aan te raden om zo goed en gezond mogelijk te eten. Dat is niet alleen goed voor jou als aanstaande mama, maar ook voor je baby. Tevens gaat herstel na de zwangerschap veel sneller wanneer je een gezond eetpatroon hanteert.
Bron: Oudersvannu.nl